سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکس) نوعی سرطان است که در سلولهای دهانه رحم، بخش پایینی رحم که به واژن متصل میشود، ایجاد میشود. این بیماری اغلب به دلیل عفونت طولانیمدت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، بهویژه انواع پرخطر آن، ایجاد میشود.
در مراحل اولیه معمولاً علائمی ندارد، اما در مراحل پیشرفتهتر میتواند علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن، درد لگن یا ترشحات غیرعادی ایجاد کند. آزمایشهای غربالگری، مانند پاپاسمیر و تست HPV، به شناسایی زودهنگام این بیماری کمک میکنند.
واکسیناسیون HPV و رعایت مراقبتهای بهداشتی میتواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، شانس بهبودی را افزایش میدهد.
انواع سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم به دو نوع اصلی تقسیم میشود که بر اساس نوع سلولهایی که درگیر شدهاند، طبقهبندی میشود:
- سرطان سلولهای سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma):
این نوع، شایعترین نوع سرطان دهانه رحم است و حدود 70 تا 90 درصد موارد را شامل میشود. این سرطان در سلولهای سنگفرشی که سطح بیرونی دهانه رحم را پوشانده و به واژن متصل است، ایجاد میشود. - سرطان آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma):
این نوع سرطان در سلولهای غدهای دهانه رحم که مسئول تولید مخاط هستند، ایجاد میشود. این نوع کمتر شایع است اما شیوع آن در حال افزایش است و حدود 10 تا 25 درصد موارد را شامل میشود.
علاوه بر این، موارد نادرتری از سرطان دهانه رحم وجود دارند که ممکن است ترکیبی از هر دو نوع (آدنواسکواموس) یا انواع دیگر سلولهای غیرمعمول را شامل شوند. هر نوع سرطان دهانه رحم درمان و پیشآگهی متفاوتی دارد.
علائم سرطان دهانه رحم
بسیاری از زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم متوجه نمی شوند که در مراحل اولیه به این بیماری مبتلا شده اند زیرا معمولاً تا مراحل پایانی علائم ایجاد نمی کند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، به راحتی با شرایط رایجی مانند قاعدگی و عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) اشتباه گرفته می شوند.
علائم معمول سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- خونریزی غیرمعمول، مانند خونریزی بین قاعدگی، بعد از رابطه جنسی یا بعد از یائسگی
- ترشحات واژن که ظاهر یا بویی متفاوت از معمول دارند
- درد در لگن
- نیاز به دفعات بیشتر ادرار کردن
- درد در هنگام ادرار
اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر سرطان دهانه رحم
داشتن شرکای جنسی متعدد، هرچه تعداد شرکای جنسی شما بیشتر باشد شانس شما برای ابتلا به HPV بیشتر است.
فعالیت جنسی زود هنگام، داشتن رابطه جنسی در سنین پایین خطر ابتلا به HPV را افزایش می دهد.
سایر عفونت های مقاربتی (STIs) ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی مانند زگیل تناسلی ، کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و HIV/AIDS خطر ابتلا به HPV را افزایش می دهد.
داشتن سیستم ایمنی ضعیف، اگر سیستم ایمنی بدن شما به دلیل بیماری دیگری ضعیف شده باشد و به HPV مبتلا باشید، ممکن است احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم افزایش یابد.
سیگار کشیدن، سیگار کشیدن با سرطان سلول سنگفرشی دهانه رحم مرتبط است.
قرار گرفتن در معرض داروی پیشگیری از سقط جنین، اگر مادر شما در دوران بارداری از دارویی به نام دی اتیل استیل بسترول (DES) استفاده کرده است، ممکن است خطر ابتلا به نوع خاصی از سرطان دهانه رحم در شما افزایش یابد.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم
پیشگیری از سرطان دهانه رحم شامل اقدامات زیر است که میتواند خطر ابتلا به این بیماری را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد:
- واکسیناسیون علیه ویروس HPV:
دریافت واکسن HPV، بهویژه در سنین نوجوانی و پیش از شروع فعالیت جنسی، یکی از مؤثرترین روشها برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. این واکسن در برابر انواع پرخطر ویروس که عامل اصلی این سرطان هستند، محافظت میکند. - غربالگری منظم:
انجام آزمایشهای پاپاسمیر و تست HPV به شناسایی زودهنگام تغییرات غیرطبیعی در سلولهای دهانه رحم کمک میکند. این تغییرات پیشسرطانی میتوانند پیش از تبدیل شدن به سرطان درمان شوند. - رعایت بهداشت جنسی:
استفاده از کاندوم در روابط جنسی میتواند خطر انتقال HPV و سایر عفونتهای مقاربتی را کاهش دهد. همچنین محدود کردن تعداد شرکای جنسی میتواند خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد. - ترک سیگار:
سیگار کشیدن با ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم ارتباط دارد. ترک سیگار میتواند به کاهش این خطر کمک کند. - تغذیه سالم و تقویت سیستم ایمنی:
مصرف غذاهای سرشار از ویتامینها، آنتیاکسیدانها و مواد معدنی میتواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش خطر بروز بیماری کمک کند. - پیگیری و درمان عفونتهای مزمن:
درمان بهموقع عفونتهای واژن یا بیماریهای مرتبط با دستگاه تناسلی میتواند از پیشرفت به شرایط بدتر جلوگیری کند.
اقدامات پیشگیرانه و آگاهی از عوامل خطر، کلید اصلی در کاهش بروز سرطان دهانه رحم است.
اگر سرطان به بافت ها یا اندام های مجاور گسترش یافته باشد، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ادرار دشوار یا دردناک، گاهی اوقات همراه با خون در ادرار
- اسهال، یا درد یا خونریزی از مقعد هنگام مدفوع
- خستگی، کاهش وزن و بی اشتهایی
- احساس ضعف و بیماری.
- کمردرد مبهم یا تورم در پاها
- درد لگن یا شکم
اگر خونریزی غیرطبیعی، ترشحات واژن یا هر علامت غیرقابل توضیح دیگری را تجربه کردید، باید معاینه کامل زنان را انجام دهید که شامل تست پاپ اسمیر است.
HPV و سرطان دهانه رحم
بیش از 100 نوع HPV وجود دارد و نشان داده شده است که حدود 12 نوع از آنها منجر به سرطان می شود. تشخیص زودهنگام این نوع HPV در پیشگیری از سرطان دهانه رحم کلیدی است.
غربالگری های منظم می تواند به شناسایی تغییرات سلولی قبل از تبدیل شدن به سرطان کمک کند. واکسن HPV می تواند با محافظت از شما در برابر ویروس HPV که تا 90 درصد از سرطان های دهانه رحم را ایجاد می کند، از عفونت HPV جلوگیری کند.
ویروس hpv
درد سرطان دهانه رحم چگونه است؟
درد ناشی از سرطان دهانه رحم ممکن است در مراحل اولیه بیماری چندان احساس نشود، اگر اصلاً چیزی احساس کنید! همانطور که سرطان پیشرفت می کند و به بافت ها و اندام های مجاور گسترش می یابد، ممکن است درد در لگن خود احساس کنید یا مشکلات ادراری داشته باشید. سایر افراد به طور کلی احساس ناخوشی، خستگی یا از دست دادن اشتهای خود می کنند.