سرطان رحم، که عمدتاً به سرطان آندومتر (لایه داخلی رحم) اشاره دارد، یکی از شایعترین سرطان‌های دستگاه تناسلی در زنان است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در لایه داخلی رحم شروع به رشد و تقسیم بی‌رویه می‌کنند و می‌توانند به بافت‌های اطراف یا دیگر نقاط بدن گسترش یابند.
علائم اصلی سرطان رحم شامل خونریزی غیرطبیعی رحم، به‌ویژه پس از یائسگی، درد لگن، و ترشحات غیرمعمول است. عواملی مانند چاقی، استفاده طولانی‌مدت از استروژن بدون پروژسترون، دیابت، فشار خون بالا، و سابقه خانوادگی می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
درمان شامل جراحی (مانند هیسترکتومی)، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، یا هورمون‌درمانی است و تشخیص زودهنگام برای بهبود نتایج درمانی بسیار حیاتی است.
عوامل تاثیر گذار بر بروز سرطان رحم
برای درمان سرطان رحم ابتدا باید دلایل ایجاد کننده این بیماری را بشناسید. دلایل زیادی بر بروز بیماری سرطان رحم تاثیر می گذارد که شایعترین آنها عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: احتمال ابتلا به سرطان رحم در میان خانم هایی که در اقوام درجه یک خود فرد مبتلا سرطان رحم وجود داشته است، بیشتر می باشد.
- افزایش سن: ابتلا به سرطان رحم در میان خانم های بالاتر از 60 سال شایع تر است.
- اضافه وزن: اضافه وزن و افزایش بافت چربی در بدن، موجب افزایش ترشح هورمون استروژن در بدن خانم ها می شود. افزایش سطح این هورمون در بدن خانم ها، خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد. حدود 40 درصد خانم های مبتلا به سرطان رحم خیلی چاق هستند.
- ابتلا به دیابت: خطر ابتلا به سرطان رحم در میان افراد مبتلا به دیابت بیشتر از سایر خانم ها می باشد.
- داشتن رژیم غذایی ناسالم: مصرف غذاهای خیلی چرب و استفاده از چربی های مضر مانند چربی های حیوانی می تواند باعث بروز این سرطان شود. داشتن رژیم غذایی سالم سرشار از میوه ها و سبزیجات، عدم استفاده از غذاهای خیلی چرب، عدم استفاده از فست فودها، استفاده نکردن از کنسروها و غذاهای فرآوری شده و استفاده بیشتر از گوشت های سفید مانند ماهیها به حفظ سلامتی خانم ها و جلوگیری از ابتلا به سرطان رحم کمک می کند.
- پرتودرمانی: احتمال ابتلا به سرطان رحم در خانم هایی که سابقه پرتو درمانی داشته اند، افزایش می یابد.
- استعمال دخانیات: خانم هایی که از سیگار و یا سایر مواد مخدر استفاده می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند.
- داشتن روابط جنسی با شرکای متعدد : احتمال ابتلا به سرطان رحم، در خانم هایی که با افراد زیادی رابطه جنسی دارند، بیشتر است.
- قاعدگی زودرس، یائسگی دیررس و باردار نشدن بر میزان احتمال ابتلا به سرطان رحم تاثیر می گذارد زیرا بدن در معرض استروژن بیشتری قرار می گیرد.
درمان سرطان رحم
سرطان رحم معمولا به دلیل غیر طبیعی شدن سلول های دهانه رحم ایجاد می شود. درمان سرطان رحم با روش های مختلف انجام می شود. سرطان رحم معمولا از طریق انجام معاینات لگنی، انجام تست پاپ اسمیر، نمونه برداری، اولتراسوند، سی تی اسکن و ام آر آی تشخیص داده می شود.
درمان سرطان رحم با سرما درمانی
در این روش پزشک برای از بین بردن سلول های غیر طبیعی موجود در دهانه رحم، از یک پروپ فلزی خیلی سرد استفاده می کند. پروپ فلزی سرد موجب انجماد سلول های غیر طبیعی شده و از بین می روند.
درمان سرطان رحم با استفاده از لیزر
پزشک متخصص برای درمان سرطان رحم و از بین بردن سلول های ناسالم از لیزر استفاده می کند. انجام لیزر ممکن است با استفاده از بیهوشی عمومی و یا به صورت سرپایی انجام شود.
هورمون درمانی
در برخی مواقع برای درمان سرطان رحم هورمون درمانی انجام می شود. در این روش جهت کاهش سطح هورمون ها، از داروهای مناسب استفاده شده، در نتیجه میزان هورمون های موثر در رشد سلول های سرطانی کاهش یافته و سلول های سرطانی از بین می روند.
درمان سرطان رحم با نمونه برداری
در این روش پزشک با استفاده از تیغ، لیزر و یا سیم های گرم که به وسیله جریان الکتریکی گرم می شوند، نمونه برداری از بافت مخروطی دهانه رحم را انجام می دهد. نمونه برداری فقط جهت تشخیص سرطان به کار برده نمی شود بلکه در مراحل اولیه بروز سرطان جنبه درمانی دارد.
شیمی درمانی
برای درمان سرطان رحم در این روش ماده شیمیایی به داخل رگ های بیمار تزریق می شود تا سلول های سرطانی را از بین ببرد. شیمی درمانی بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های غیر طبیعی باقیمانده استفاده می شود.
انواع جراحی برای درمان سرطان رحم
پزشک متخصص برای درمان سرطان رحم از روش های مختلف جراحی استفاده می کند. در این روش ها ممکن است رحم، تخمدان ها، لوله های فالوپ و غده های لنفاوی برداشته شوند.
هیسترکتومی شکم: در این روش برای درمان سرطان رحم، پزشک یک برش ساده در قسمت جلوی شکم ایجاد کرده و رحم را خارج می کند.
هیسترکتومی واژن: در این روش درمانی، رحم از مسیر واژن بیمار برداشته می شود.
هیسترکتومی لاپاراسکوپی: در این روش پزشک برای درمان سرطان رحم، برش های کوچکی بر روی دیواره شکم ایجاد کرده و لوله کوچک مجهز به دوربین فیلم برداری، را وارد شکم و لگن می کند. سپس به وسیله ابزار مناسب دور رحم را برش داده و از طریق برش ها، رحم را خارج می کند.
روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم
پیشگیری از سرطان رحم شامل اقداماتی است که خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند. مهم‌ترین روش‌ها عبارتند از:
- حفظ وزن سالم: چاقی یکی از عوامل خطر اصلی سرطان رحم است. رعایت یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می‌تواند به کنترل وزن و کاهش خطر کمک کند.
- رژیم غذایی مناسب: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، و غذاهای حاوی فیبر و اجتناب از مصرف غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده می‌تواند مؤثر باشد.
- فعالیت بدنی: فعالیت منظم جسمی به تنظیم هورمون‌ها و کاهش خطر سرطان کمک می‌کند.
- کنترل هورمون‌ها: استفاده از درمان‌های هورمونی (مانند استروژن بدون پروژسترون) باید تحت نظر پزشک باشد تا از افزایش خطر جلوگیری شود.
- بارداری و شیردهی: داشتن بارداری و شیردهی می‌تواند خطر سرطان رحم را کاهش دهد، زیرا در این دوره‌ها سطح استروژن کاهش می‌یابد.
- معاینات منظم: مراجعه منظم به پزشک زنان و انجام آزمایش‌های دوره‌ای مانند سونوگرافی و بررسی‌های هورمونی می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.
- مدیریت دیابت و فشار خون: کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون که با سرطان رحم مرتبط هستند، اهمیت دارد.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن با بسیاری از انواع سرطان مرتبط است و ترک آن می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.
این اقدامات، همراه با آگاهی از علائم اولیه، می‌توانند در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان رحم مؤثر باشند.
کلام آخر
بعد از انجام اقدامات لازم جهت درمان سرطان رحم بهتر است تا مدت یک سال بعد از درمان هر 3 ماه یکبار به پزشک مراجعه کنید. با انجام معاینات لگنی، تست پاپ اسمیر و غربالگری ها از برگشت سرطان رحم جلوگیری کنید.
