افتادگی رحم یکی از مشکلات شایع در میان خانم‌ها، به‌ویژه پس از زایمان‌های متعدد یا افزایش سن است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های نگهدارنده رحم ضعیف شده و رحم به سمت پایین یا داخل واژن حرکت میکند. اهمیت درمان افتادگی رحم در این است که اگر به موقع پیگیری نشود، میتواند باعث احساس فشار در لگن، درد، بی‌اختیاری ادرار، مشکلات جنسی و حتی عفونت‌های مکرر شود. درمان به‌موقع علاوه‌بر رفع علائم، از پیشرفت افتادگی و نیاز به جراحی در آینده جلوگیری میکند.
این مشکل فقط به جنبه فیزیکی محدود نمی‌شود، بلکه بر کیفیت زندگی و اعتمادبه‌نفس زنان نیز تأثیر می‌گذارد. با تقویت عضلات کف لگن، انجام تمرینات فیزیوتراپی و در موارد شدید، جراحی تخصصی، می‌توان این وضعیت را کاملاً درمان کرد. مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان برای تشخیص میزان افتادگی و انتخاب روش درمان مناسب بسیار مهم است. درمان زودهنگام میتواند از بروز مشکلاتی مانند ناتوانی جنسی یا التهاب مزمن جلوگیری کند و به خانم‌ها کمک کند دوباره احساس راحتی و سلامت در ناحیه لگن داشته باشند.
چرا درمان افتادگی رحم الزامی است؟
افتادگی رحم ممکن است عوارضی برای فرد به دنبال داشته باشد. به همین دلیل درمان آن می تواند بر افزایش کیفیت زندگی بانوان تاثیر داشته باشد. افتادگی رحم میتواند به عوارض مختلفی منجر شود. برخی از عوارض متداول این اختلال عبارتند از مواردی که در ادامه مقاله به آن اشاره می کنیم:
التهابات مجرای ادراری: افتادگی رحم میتواند باعث انسداد مجرای ادراری شود و عفونت‌های مجرای ادراری را ایجاد کند. این عفونت‌ها ممکن است با علائمی مانند تب، گرمی و درد در هنگام ادرار کردن همراه باشند. همچنین در صورت عدم درمان عفونت میتواند به صورت مکرر ایجاد شود.
- التهابات و عفونت‌های واژنی: به دلیل تغییر محل قرارگیری رحم، عفونت‌های واژنی نیز ممکن است ایجاد شود. علائم این عفونت‌ها شامل خارش، سوزش و ترشحات غیرطبیعی از واژن می‌شود.
- مشکلات جنسی: این اختلال میتواند منجر به ناراحتی و درد در هنگام رابطه جنسی شود. این مشکلات ممکن است باعث کاهش لذت و رضایت جنسی شود. اغلب بانوانی که افتادگی رحم را تجربه می کنند، به ارگاسم نمی رسند.
- مشکلات گوارشی: افتادگی رحم میتواند فشار روی روده‌ها را افزایش دهد و باعث مشکلاتی مانند یبوست، نفخ و درد شکمی شود
- خونریزی: در برخی موارد شدید، ممکن است رحم به طور غیرطبیعی فشرده شده و موجب خونریزی شود.
توجه داشته باشید که عوارض ممکن افتادگی رحم به شدت و مرحله بالقوه بیماری مرتبط بستگی دارد. در صورت تجربه هرگونه علامت یا عارضه‌ای، مهم است به پزشک خود مراجعه کنید تا ارزیابی کامل و درمان مناسب انجام شود.
چه زمان باید برای درمان افتادگی رحم اقدام کرد؟
زمانی باید برای درمان اقدام کنید که علائم آن شما را با اختلال مواجه میکند. از اصلی ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس سنگینی و فشار در ناحیه لگن و واژن
- احساس سقوط یا وجود جسم خارجی در واژن
- درد و ناراحتی در ناحیه لگن و پشت
- اختلالات جنسی و مشکلات ارگاسم در زنان
- ضعف و کاهش عملکرد عضلات لگنی و کمری
- اختلالات در رابطه با مجرای ادراری مانند عفونت‌های مکرر مجرای ادراری
- بی اختیاری ادرار
به هر حال، این اختلال ممکن است در هر فردی با شدت و نوع متفاوتی رخ دهد. اگر شما علائمی از افتادگی رحم تجربه می‌کنید، باید بدانید که بسته به علائم درمان های مختلفی برای شما توصیه می شود.
| علامت هشدار | توضیح |
|---|---|
| احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن | نشانه اولیه افتادگی رحم یا ضعف عضلات کف لگن |
| بیرون‌زدگی یا برآمدگی در دهانه واژن | نشانه واضح افتادگی رحم در مراحل متوسط تا شدید |
| درد در پایین شکم یا کمر | به دلیل کشش بافت‌ها و تغییر موقعیت رحم |
| بی‌اختیاری یا سختی در دفع ادرار | افتادگی ممکن است روی مثانه فشار وارد کند |
| درد یا ناراحتی هنگام رابطه جنسی | یکی از علائم شایع در مراحل پیشرفته‌تر |
| تکرر عفونت‌های واژینال | ناشی از تغییر در موقعیت رحم و تجمع باکتری‌ها |
انواع روش های درمان افتادگی رحم
افتادگی رحم به معنای آسیب و ضعف عضلات و بافت‌های حمایتی در ناحیه رحم است که باعث افتادگی رحم به داخل واژن می‌شود. در صورت تشخیص این اختلال، برخی روش‌های درمانی که می‌توان به آنها مراجعه کرد عبارتند از:
درمان افتادگی رحم، روش‌های غیر جراحی
اگر افتادگی رحم دارید و آزاردهنده نیست، ممکن است نیازی به درمان نباشد. اما هنگامی که علائم پرولاپس شما را آزار می دهد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
درمان خانگی افتادگی رحم
- تقویت عضلات لگنی: انجام تمرینات مربوط به تقویت عضلات لگنی میتواند به بهبود وضعیت افتادگی رحم کمک کند. تمرینات کگل که به تقویت عضلات این ناحیه کمک می‌کنند، به طور معمول توسط پزشک یا متخصص فیزیوتراپی توصیه می‌شود.
- ورزش: تمرینات ویژه به نام “تمرینات کگل” می توانند به تقویت عضلات کف لگن شما کمک کنند. این ممکن است تنها درمان مورد نیاز برای موارد خفیف افتادگی رحم باشد. برای انجام تمرینات کگل، عضلات کف لگن خود را همانطور که انگار می خواهید ادرار خود را نگه دارید، منقبض کنید. چند ثانیه عضلات را منقبض نگه دارید و سپس رها کنید. این کار را 10 بار تکرار کنید. می توانید این تمرینات را در هر مکان و هر زمانی (تا چهار بار در روز) انجام دهید.
- حلقه رحمی (پِساری): پِساری وسیله ای به شکل دونات لاستیکی یا پلاستیکی است که دور یا زیر قسمت پایین رحم (سرویکس) قرار می گیرد. این وسیله به نگه داشتن رحم در جای خود کمک می کند. پزشک پِساری را اندازه گیری و وارد می کند و باید به طور مرتب تمیز شود و قبل از رابطه جنسی برداشته شود.
- رژیم غذایی و سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی شما ممکن است در کاهش علائم مانند یبوست مفید باشد. افزایش مصرف آب و فیبر ممکن است دفعات زور زدن برای دفع مدفوع را کاهش دهد. حفظ وزن سالم برای نوع بدن شما، فشار کمتری بر عضلات کف لگن هنگام ایستادن یا راه رفتن وارد می کند.
درمان افتادگی رحم با جراحی
در موارد شدید که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهد، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی میتواند شامل تقویت عضلات و بافت‌های ضعیف باشد. نوع و روش جراحی به عواملی مانند سن، سطح افتادگی و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد.
- هیسترکتومی و ترمیم پرولاپس: افتادگی رحم ممکن است با خارج کردن رحم با جراحی به نام هیسترکتومی درمان شود. این عمل را می توان از طریق برشی در واژن (هیسترکتومی واژینال) یا شکم (هیسترکتومی شکمی) انجام داد. هیسترکتومی یک جراحی بزرگ است و برداشتن رحم به معنای عدم امکان بارداری در آینده است.
- ترمیم پرولاپس بدون هیسترکتومی: این روش شامل بازگرداندن رحم به موقعیت طبیعی خود می شود. سوسپانسیون رحم ممکن است با اتصال مجدد رباط های لگنی به قسمت پایین رحم برای نگه داشتن آن در جای خود انجام شود. این جراحی بسته به تکنیکی که پزشک شما استفاده می کند، می تواند از طریق واژن یا شکم انجام شود.
درمان دارویی: در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی را تجویز کند که به تقویت عضلات و کنترل علائم کمک می‌کنند. این داروها ممکن است شامل استروژن‌ها، بتا آگونیست‌ها و داروهای مرتبط با سیستم عصبی مرکزی باشند.
مهم است که با پزشک خود درباره تشخیص و درمان افتادگی رحم مشورت کنید. پزشک شما میتواند براساس شدت و علل افتادگی رحم، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
مراقبت‌های لازم پس از عمل جراحی افتادگی رحم
مراقبت های لازم بعد از عمل افتادگی رحم:
- استراحت کافی: زمانی که احساس خستگی می کنید، استراحت کنید. خواب کافی به بهبودی شما کمک می کند.
- پیاده روی روزانه: هر روز کمی بیشتر از روز قبل پیاده روی کنید. قدم زدن باعث افزایش جریان خون و جلوگیری از لخته شدن خون، ذات الریه و یبوست می شود.
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین: به مدت 4 تا 6 هفته بعد از عمل از بلند کردن هر چیزی که باعث فشار به شما می شود (از جمله کودک، جاروبرقی یا کیسه های خرید) خودداری کنید.
- اجتناب از فعالیت های سنگین: به مدت 4 تا 6 هفته بعد از عمل از فعالیت های سنگین مانند دوچرخه سواری، دویدن، وزنه برداری و ورزش هوازی خودداری کنید.
- حمام نکردن به مدت یک هفته: می توانید دوش بگیرید. پس از اتمام، محل برش را خشک کنید. به مدت یک هفته بعد از عمل یا تا زمانی که پزشک اجازه دهد، حمام نکنید.
- خونریزی واژینال خفیف: ممکن است مقداری خونریزی واژینال خفیف داشته باشید. در صورت نیاز از پدهای بهداشتی استفاده کنید. از شستشو واژینال یا تامپون استفاده نکنید.
- رانندگی نکردن تا زمان تایید پزشک: از پزشک خود بپرسید چه زمانی می توانید دوباره رانندگی کنید.
- عدم برقراری رابطه جنسی به مدت 6 هفته: احتمالا به 2 تا 4 هفته مرخصی برای جراحی باز و 1 هفته مرخصی برای جراحی لاپاراسکوپی یا واژینال نیاز خواهید داشت. این بستگی به نوع کار شما و احساس شما دارد. از پزشک خود بپرسید چه زمانی برقراری رابطه جنسی اشکالی ندارد و به مدت 6 هفته یا تا زمانی که پزشک اجازه دهد چیزی داخل واژن خود قرار ندهید.
عوارض عمل افتادگی رحم
عوارض رایج عمل افتادگی رحم عبارتند از:
- درد: درد در لگن، واژن یا شکم.
- عفونت: عفونت در محل جراحی.
- خونریزی: خونریزی از واژن.
- مشکلات ادراری: بی اختیاری ادرار یا مشکل در دفع ادرار.
- مشکلات گوارشی: یبوست یا بی اختیاری مدفوع.
- مشکلات جنسی: درد در هنگام مقاربت یا کاهش میل جنسی.
برای درمان افتادگی رحم در اصفهان به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
دکتر فریبا بهنام فر متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ انکولوژی زنان با سال ها سابقه در این زمینه به بانوان زیادی در این زمینه کمک رسانی کرده اند. متخصص با تجویز آزمایش های لازم و همچنین درمان آن در سریع ترین زمان ممکن اقدام می کند. برای درمان افتادگی رحم در اصفهان می توانید با شماره تماس های مطب در ارتباط باشید.
